Nog maar krap een maand geleden kwamen wij voor het eerst weer bij elkaar na een periode van intelligente lockdown. Langzaam komen er versoepelingen en het besef daalt steeds verder in; Het corona virus heeft onze samenleving keihard geraakt. Velen van ons hadden tot 17 maart drukke sociale levens en genoten volop van een bloeiende economie. En toen kwam dat virus wat ons diep heeft geraakt omdat wij keuzes moesten maken tussen gezondheid en de rest van ons leven; familie, vrienden, werk het heeft onze kwetsbaarheden getoond.
Wat veel hoop geeft is dat de samenleving en de inwoners van onze gemeente laten zien dat ons Alphense hart ongenadig hard klopt en dat we het samen doen. Initiatieven die ontstonden in en door de samenleving om elkaar te helpen waren om trots op te zijn. En zo ook hier in dit huis, raad & college en niet te vergeten de ambtenaren, we zijn er samen voor gaan staan met onze partners in het veld om onze inwoners te ondersteunen en te laten zien dat in deze tijden er gerekend mag worden op een sterke overheid. De diverse nood en stimuleringsfondsen kwamen snel en goed tot stand.
Terugkijkend kan het niet anders dan dat we trots mogen zijn op de mensen die daarin zoveel hebben betekend en laten we dan onze burgemeester niet vergeten die onvermoeibaar doorging om het persoonlijk leed van de inwoners te horen en tegelijkertijd ook met stevigheid en rust alle noodverordeningen wist uit te voeren.
Maar laten we ook de risico’s benoemen want er is nog steeds reden tot zorg. De effecten zijn tot diep in onze begroting terug te vinden. Zo hebben wij dit jaar een beleidsarme versie van de kadernota gekregen waarin staat dat onze wethouder financiën ons een waarschuwing geeft want zo stelt hij in de kaderbrief; de rode draad in de recente prognoses van gezaghebbende instituten als de OESO, DNB en CBS is een krimp van de economie van tussen de 5 en 10 procent in 2020. Daarbij zullen we als economie ook de enorme bedragen die nu worden uitgetrokken voor de verschillende steunmaatregelen nog moeten terugverdienen. Het laat zich raden wat dit betekent voor onze gemeentefondsuitkering, die zich normaliter “trap-op-trap-af” met de omvang van de overheidsfinanciën ontwikkelt. Tegen een dergelijke onzekere achtergrond is het moeilijk financieel te plannen. Gelukkig heeft het Rijk aangegeven de komende 2 jaar de algemene uitkering te stabiliseren maar voor 2021 komen we nu 1,25 miljoen structureel tekort.
Met andere woorden; “laten we heel, heel voorzichtig zijn”. En dat is wat de VVD fractie betreft de enige juiste conclusie. Voorzichtig zijn en zorgen dat mensen niet verder in de problemen komen. De VVD kan heel duidelijk zijn over hoe wij daarvoor willen zorgen, laat mij dat toelichten. We doen 2 dingen; we proberen zoveel mogelijk banen te behouden door de economie te stimuleren en we gaan geen lasten verzwaren.
Maar dan neemt deze coalitie een onnavolgbare afslag. Zij willen extra uitgeven maar liefst 3 ton structureel erbij voor een hobby project van Groen Links. Een cultuurimpuls en een poppodium in het Castellum. De coalitie is opnieuw gaan onderhandelen en heeft met elkaar de wensenlijst in een tijd van crises weten uit te breiden. En dan kondigt dit college tegelijkertijd een lastenverzwaring aan. Dit college heeft de wens de OZB te laten stijgen. Dus samengevat komt dit over als een college dat ons waarschuwt voor de grote onzekerheden die op ons afkomen en dat oplost met het eigen wensenlijstje veilig te stellen en hiervoor de rekening neer legt bij de inwoners die het toch al heel zwaar hebben. Die zich toch al grote zorgen maken over hun toekomst. Bij ondernemers die in sommige gevallen aan de rand van faillissement staan, die zich van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat in het zweet werken om brood op de plank te krijgen, die er alles aan deden en doen om hun personeel te behouden en nu nog aankijken tegen uitgestelde belastingen. Kan de wethouder daar antwoord op geven; hoeveel ondernemers hebben uitstel gevraagd van hun belastingplicht? Maar ook een lastenverzwaring voor de mensen die net hun baan verloren zijn of die een opoffering hebben gedaan om hun werkgever te redden door 20 procent van hun salaris in te leveren. Die mensen zwaarder gaan belasten is onbestaanbaar.
En begrijp de VVD fractie niet verkeerd, er zitten veel ondernemers in onze partij en ook in onze fractie. Ook ik ben ondernemer. En ik heb vanwege de werksoort de afgelopen periode mogen doorwerken en dus heb ik mijn belastingen ook gewoon afgedragen. Het is nog nooit zó voelbaar geweest dat als ik afdraag dat de buurvrouw haar kinderen eten kan geven of mijn mede Alphenaar zijn huur kan betalen. Dat we deze samenleving met z’n allen overeind houden. En doordat we verantwoord met geld om zijn gegaan we ook zo’n crises aan kunnen. Maar een lastenverzwaring in tijden van crises is dan ook alleen verdedigbaar als het niet anders kan omdat er een dringende noodzaak is voor de hele samenleving. En dan kan de VVD fractie niet meegaan in een lastenverzwaring omdat de wensenlijst van deze coalitie groter is dan de begroting van Alphen aan den Rijn. Wij dienen daarom ook de motie van de PvdA mede in omdat de raad voor de begroting van 2021 in positie moet worden gebracht om de bezuinigingskeuzes die nodig zijn om een gezonde begroting te kunnen houden met elkaar vorm te geven.
En dan kom ik aan mijn laatste punt voorzitter. Waar de VVD fractie de wethouder voor wil complimenteren is het feit dat wij nog in de zwarte cijfers zitten. Veel gemeenten staan er een stuk slechter voor, het is krap, het is net aan positief met 1,29 miljoen maar de begroting is sluitend. Wij missen nog wel veel. In de afgelopen jaren hebben wij dit vaker bemerkt en iedere keer proberen wij de wethouder door een geintje met een seintje te vragen om nu eens alles op te nemen in de begroting. Ook dit jaar liet de VVD fractie zich bijna verleiden om toch zoiets te zeggen als het is bij deze begroting toch wel of we meedoen aan heel Holland bakt en we graag de beste taart willen maken maar niet weten of de ingrediënten die we hebben gekregen zoet of zuur zijn. Maar liever doen we dat niet en willen we de wethouder dringend vragen of deze een toezegging kan doen dat de grote posten zoals groot onderhoud en de structurele lasten van de jeugdzorg voor de bespreking van de begroting 2021 dat deze netjes zijn opgenomen, hetzij structureel hetzij incidenteel.
Wat mij brengt bij de toelichting op de door ons ingediende motie voorzitter wat tevens mijn afronding is. De tekorten lopen op zeker ook op de jeugdzorg. Het structureel tekort komen van geld wordt ook voor onze gemeente steeds nijpender. En ook wij hebben in navolging van andere gemeenten zoals Zoetermeer grote zorgen over de toekomst waarin de uitkering uit het gemeentefonds niet meer genoeg is. En daarom willen ook wij graag dat dit college tegen de minister zegt; “genoeg is genoeg”. Wij dienen daarom de motie in; omarm pleidooi voor structureel meer geld aan gemeenten, samen met PvdA, CU, Dorpen & wijken belangen, SGP, SP en D66 om het college de opdracht te geven om naar het Rijk te gaan met onze zorgen en ongenoegen en kenbaar te maken dat het rijk structureel de gemeenten financieel moet gaan helpen. Wij rekenen op een brede steun in deze raad.
