Dank Voorzitter.
Het zijn barre tijden. Ik had mijzelf deze belangrijke Algemene Beschouwingen heel anders voorgesteld. Digitaal gaat de democratie door. Maar idealiter is democratie niet digitaal. Je mist het gevoel Voorzitter. Volgens mij kijken we dan ook allemaal uit naar het moment waarop we weer, met passie en enthousiasme, de raadszaal in kunnen.
Voorzitter. Onze dorpen staan op een waakvlam. Verenigingen hebben veel van hun activiteiten moeten staken. De mooiste evenementen en feesten zijn gecanceld. Zowel jongeren als ouderen verkeren in eenzaamheid. Sommige ondernemers zien hun levenswerk voor hun ogen veranderen in stof. Wat mogelijk is moeten we als gemeente doen en daarom zal raadslid Platen vanavond nog vragen stellen over de situatie waarin ondernemers verkeren en de mogelijkheden om hen verder te ondersteunen.
Voorzitter waar onze dorpen op een waakvlam staan, is dat met de woningmarkt niet zo. Die staat in brand, en niet zo’n beetje ook. Het doet mij pijn, en ik trek mij dat als lokaal politicus persoonlijk aan, als ik vrienden of vrienden van vrienden hoor zeggen dat zij noodgedwongen naar Alphen moeten vertrekken omdat ze geen betaalbare woning kunnen vinden. Afgezien van het feit dat ik zelf dan na een goede borrel diep in de nacht door de regen terug moet fietsen, vind ik dat met name pijnlijk omdat daardoor de toekomstige leefbaarheid van onze dorpen onder druk komt te staan.
De wethouder staat op de bühne om dat geluid te verkondigen in de provincie. Maar dat geluid klinkt nog niet stevig genoeg. Onze fractie zal het zichzelf ten doel stellen om de druk bij onze provinciale en landelijke partijgenoten op te voeren. Ook aangezien, zeg ik met een knipoog, wethouder Elkhuizen regelmatig aangeeft dat hij als politicus van een ‘lokale’ partij onvoldoende over het netwerk beschikt om een vuist te maken.
Want, het is terecht dat we voorzichtig zijn met ons open landschap. Maar. Het heeft geen zin om je dood te staren op abstracte rode contouren. Die zeggen vaak niet zoveel. Veel redelijker is het om maatwerk toe passen en te kijken naar logische locaties die goed op huidige dorpsgrenzen aansluiten.
Onze fractie dient daarom twee moties in. Een om te inventariseren op welke woningbouwlocaties versnelling mogelijk is, en wat daar dan voor nodig is. De tweede om als raad te onderstrepen dat de provinciale woningbehoefteraming, 1910 woningen te bouwen binnen onze gemeentegrenzen tot en met 2029, het niet onderhandelbare uitganspunt is wanneer we samen met de regio een ‘strategische’ ruimtelijk agenda op gaan stellen. Samenwerking is goed, om problemen, bijvoorbeeld m.b.t. stikstof en geluidscumulatie, krachtig te agenderen. Maar het mag er niet toe leiden dat Nieuwkoopse woningen in andere gemeenten terechtkomen.
Voorts voorzitter. Een nabrander op dit punt. Nieuwkoop is uitgestrekt en dat maakt ons interessant voor de opgaven van de Regionale Energie Transitie. Het mag niet zo zijn dat we enerzijds de energie-opwekgemeente van de regio worden en tegelijkertijd op woningbouw worden afgeknepen. We willen ons open landschap behouden, tegelijkertijd moeten we onze verantwoordelijkheid nemen en een ‘fair share’ aan opwek leveren. De wethouder vaart zijn eigen koers en is gestart met gebiedstafels. Complimenten. Graag een ‘korte’ reflectie op dit proces.
Dan. Woningbouw is de belangrijkste pijler om jongere generaties hier te behouden. Maar dat is niet genoeg. Onze dorpscentra moeten uitnodigend zijn met een goed aanbod van zowel detailhandel als horeca. Op dit vlak is er de afgelopen 15 jaar een chronisch tekort geweest aan visie en ambitie. Al jaren worden er kansen gemist als het gaat om het centraliseren van dorpsfuncties. In Ter Aar en Nieuwkoop zijn deze hopeloos verspreid met verpaupering hier en daar.
De wethouder is bezig met twee centrumplannen. Wij zeggen haar: de verwachtingen zijn hooggespannen. Kom niet aan met poldercompromissen. U zal ballen moeten tonen. Als een olieman aan de slag moeten gaan. Kijk daarbij nadrukkelijk verder dan uw neus lang is, bijvoorbeeld naar publiek-private samenwerkingen.
De begroting is sluitend. Onze gemeente staat er goed voor. In een recent verschenen rapport over de financiële staat van Zuid Hollandse gemeenten bleek Nieuwkoop één van de slechts 12 gemeenten die groen scoorde. Oftewel een solvabiliteit van meer dan 40%. Maar er komt zwaar weer aan. Als het gaat om gemeentefinanciën stormt het in heel Nederland. De coronacrisis laat haar sporen na.
Maar er speelt meer. De herijking van het gemeentefonds hangt als een zwaard van Damocles boven ons hoofd en de zorgkosten met name op Jeugdhulp resulteren, ingegeven door een arbitraire rekensystematiek van het rijk, in een enorm gat.
De nieuwe portefeuillehouder heeft aangegeven voortvarend de regie te willen pakken en de doorcentralisatie van de zorg proactief vorm te gaan geven. Daar houden wij hem aan.
Het sluiten van de begroting is gelukt met passen en meten. Soms schrapen. Dat vraagt om enerzijds voorzichtigheid, maar anderzijds ook om het maken van keuzes. Wethouder Ingwersen staat als kapitein op het schip en ziet de zee om haar heen steeds onrustiger, guurder worden. De bemanning merkt dat ook en wordt onrustig.
Heeft de kapitein op tijd door wanneer de koers verlegd moet worden? Geeft zij haar bemanning op tijd de opdracht de zijlen aan te trekken? Voorzitter. Wat ik probeer te zeggen is: Wethouder financiën wij vertrouwen voor nu op uw stuurmanskunst. De storm is nog behapbaar. Maar als die verder aantrekt, breng ons als raad dan op tijd in stelling om financiële, soms pijnlijke, keuzes te maken en prioriteiten te stellen.
Voorzitter. Ten slotte. De VVD profileert zich als partij die vindt dat je keuzes niet voor je uit moet schuiven maar verantwoordelijkheid moet nemen. Je kunt niet altijd, zeg ik tegen mijn collega’s, én de kool én de geit sparen. We bespreken in deze raad veel. Lijvige rapporten en nota’s passeren, soms met ambitie, maar te vaak met voorzichtige en weinig concrete acties. Wij willen actie zien. Veel van onze moties en amendementen benadrukten de laatste tijd die lijn.
Immers. Als politicus op de winkel passen is aantrekkelijk, want eenvoudig, maar daarmee bewerkstellig je geen verandering. En daar zullen wij zowel onze raadscollega’s als dit college op blijven aanspreken. En dat laatste hopelijk snel weer in onze raadszaal.
Dank Voorzitter.
