Al lange tijd is deze raad intensief maar vooral constructief met dit dossier bezig. De raadswerkgroep is daar een voorbeeld van. De VVD-fractie bewondert de vele inspraakreacties wij op schrift hebben ontvangen, maar ook de vele gesprekken die de VVD heeft gevoerd met vele inwoners en bewonersgroepen. Zij denken mee met de gedeelde waarde die ook de VVD heeft: wat is het beste voor Boskoop en Hazerswoude op het gebied van verkeer?

BBG

Voorzitter, deze vraag laat zich volgens de VVD als volgt vertalen:

• Wij willen een tweede oeververbinding voor Boskoop en daarover moet nader onderzoek worden verricht;

• Wij willen voor Hazerswoude beslist geen Westelijke Randweg of weg door het Zaans Rietveld, maar een onderzoek naar een tunnel of tunnelbak met bijkomende korte termijn maatregelen.

Deze keuzes van de VVD zal ik nader toelichten.

De noodzaak voor deze BBG pakketten ervaren de inwoners dagelijks. Veel verkeer staat ellelang te wachten op de Gemeneweg of Dorpsstraat bij Hazerswoude Dorp of staat in een metropolis aanvoelende opstopping bij de Zijde in Boskoop stil. Voorzitter, iedere inwoner, politicus of ondernemer ziet en voelt dat hier iets moet gebeuren. En de VVD is het hiermee roerend eens. 

Het begin zit ‘m soms in het einde. Alles moet bij elkaar bekeken worden als het gaat om verkeer. De VVD-fractie is dan ook enthousiast over de mogelijke komst van de Bodengravenboog. Minister Cora van Nieuwenhuizen, gedeputeerde Floor Vermeulen en ook zeker de vakwethouders hebben alles op alles gezet om dit mogelijk te maken. De N11 stroomt beter door en ook de Gemeneweg in Hazerswoude-Dorp plukt de vruchten ervan, doordat de drukte afneemt.

Maar voorzitter, deze pakketten voelen soms niet af voor de VVD, en zeker niet voor Boskoop. De BBG-pakketten zijn samengesteld en geaccordeerd met en door onze wethouder Verkeer in het overleg met de provincie en dan vragen wij ons als VVD af hoe het kan dat voor Boskoop geen tweede oeververbinding is opgenomen en dat de wethouder daarmee akkoord is gegaan. Heeft de wethouder dit ook aangekaart in het nauwe overleg met de provincie en welke inspanningen heeft de wethouder daarvoor verricht?

Uit de beantwoording van de meer dan terechte vragen van collega de heer Bontekoe is aangegeven dat er onvoldoende middelen zijn voor zowel een Hazerswoudse aanpak en ook een tweede oeververbinding voor Boskoop. En dat zag de VVD al eerder aankomen samen met de heer Bontekoe en PvdA. Daarom had VVD op 17 oktober 2019 een motie ingediend om vanuit onze gemeente 25 miljoen te reserveren voor de Boskoopse tweede oeververbinding. De wethouder raadde deze motie af en werd verworpen maar de noodzaak ervoor wordt nu duidelijk nu de tweede oeververbinding niet als pakket staat opgenomen. Hoe anders was het gesprek nu als die motie wel zou zijn aangenomen. Maar voorzitter, de tweede oeververbinding is voor Boskoop van vitaal belang. Voor de doorstroming, veiligheid en ook zeker voor de vele ondernemers en inwoners die al lange tijd aangeven een tweede oeververbinding te willen. Deze signalen moeten dan ook wat de VVD betreft serieus worden genomen. VVD (oppert / steunt) dan ook dat een onderzoek naar een tweede oeververbinding voor Boskoop wordt gestart en dat onze wethouder Verkeer hier goed overleg voert met de gedeputeerde maar ook ons als Raad wat nodig is voor de korte termijn verkeersmaatregelen voor die tweede oeververbinding. 

Verder zetten wij vraagtekens achter de ontsluiting van de Boskoopse verbinding op de Goudse Schouw die nu wel in de BBG staat opgenomen zeker op het gebied van haalbaarheid en verkeersveiligheid. Dit bekrachtigt volgens de VVD de noodzaak naar het onderzoek voor de tweede oeververbinding. 

En dan Hazerswoude-Dorp. Vele inwoners hebben ons als raad twee weken geleden meegenomen in hun zorgen en oplossingen voor het dorp. Sommige insprekers deelden ook heel open een persoonlijk verhaal die wij als lokale politici heel serieus moeten nemen. 

En voorzitter dat zijn de meer dan gegronde zorgen van de agrariërs en inwoners van het Westeinde als het om de Westelijke randweg gaat. Wij als VVD zijn op locatie in gesprek gegaan met deze inwoners. Een jonge boer die voor zijn familie een forse investering heeft gedaan in een prachtige en duurzame stal die nu zomaar kan worden gesloopt voor deze weg. Het voortbestaan van zijn en zijn buurmans bedrijf staat door de Westelijke randweg op losse schroeven. Het anders intekenen van deze weg betekent dat weer een andere boer getroffen wordt. Kortom, de agrarische sector in Hazerswoude wordt de nek omgedraaid door de Westelijke Randweg. En voorzitter, dan hebben we het nog maar niet over de benodigde fly-over die aanvoelt als één die we in een miljoenenstad als Bangkok zien maar hier in een open landschap van een dorpje van 5000 inwoners zou moeten worden aangelegd. 

Daarnaast zijn er ten tijde van de aanleg van de HSL afspraken gemaakt voor wat betreft het behouden van de polder waar de westelijke randweg doorheen gaat. Om die reden is destijds ook door het Rijk gekozen voor een tunnel bij Benthuizen. Hoe verhouden die afspraken en het doel van destijds om die polder te behouden tot de plannen van nu? Het is ironisch dat waar eerder gevierd werd dat de polder behouden bleef nu ineens een andere wind waait. Daarnaast vreest de VVD op de Westelijke randweg ook voor een aanzuigende werking van meer verkeer. Het is een interessant alternatief voor bijv. route Amsterdam-Zoetermeer. VVD is dan ook geen voorstander van de Westelijke randweg en voelt zich door de opgestarte petitie door de Hazerswoudenaren daarin door het dorp gesteund. 

Evenmin is VVD voorstander van de weg dwars door het Zaans Rietveld. Dat is voor de VVD onbespreekbaar en de onderliggende motie van deze raad moet gerespecteerd worden. Het Rietveld heeft een uniek stukje natuur en dat moet beschermd blijven. 

Uit de bijdrages van insprekers is 1 scenario heel duidelijk terug op tafel gelegd. En dat is de roep om een tunnel. En dat scenario is voor de VVD opnieuw bespreekbaar. VVD wil dan ook een onderzoek naar een tunnel of open tunnelbak zonder midden-rotonde op de Gemeneweg. VVD vraagt de wethouder hier samen met de provincie op te trekken en ook de raad mee te nemen in de benodigde korte termijn maatregelen zoals het afwaarderen van de Gemeneweg. Ook zijn er dan voor de korte termijn voor dit scenario andere korte termijnmaatregelen nodig, zoals de noordelijke rotonde naar het scholeneiland. Door ontsluiting Ridder van Montfoortlaan behoeft deze weg geen verdere doortrekking. 

Maar ook de weg rondom de Weidelanden. Het is duidelijk dat over deze weg in het dorp heel verschillend wordt gedacht. Dat is ook wel uit de flitspeiling gebleken en de gesprekken in Weidelanden en omliggende straten. Maar de VVD is samen met vele bewoners ervan overtuigd dat deze weg rondom de Weidelanden in het belang van Hazerswoude is en ook voor de afspraken van de wethouder aan de provincie over Verlengde Bentwoudlaan. Klopt het wethouder dat deze maatregelen Weidelanden nu nodig zijn voor de aanleg van de Verlengde Bentwoudlaan maar ook voor het onderzoek naar een tunnel of tunnelbak?

De vertakking op de Jan v Eijcklaan die ook al in de eerste bouwplannen van Weidelanden als ontsluitingsweg was aangewezen en een brede weg kent, en de tweede vertakking bij de Breitnerlaan zorgen voor die zo benodigde ontsluiting en afname van de verkeersdruk zijn nodig. Wel volgt onze fractie het betoog van de bewoners van de Jan v Eijcklaan en bewoners Weidelanden dat rekening gehouden moet worden met veiligheid. En die combi van ontsluiting + veiligheid is zeker mogelijk volgens de VVD door vlak voor de eerste ontsluiting naar de Jan v Eijcklaan bijvoorbeeld een rotonde te realiseren. Ook andere verkeersremmende maatregelen zijn denkbaar zolang het aspect veiligheid gewaarborgd wordt. Hoe kijkt de wethouder hier tegenaan? Daarnaast maken de bewoners zich zorgen over geluidsoverlast van de omleidingsweg. Die zorgen kunnen worden weggenomen. VVD denkt hierbij aan een natuurlijke geluidswal tussen de huizen en de van bijvoorbeeld bomen of struiken van lokale telers. Graag reactie van de wethouder.

Voorzitter, de keuzes in de BBG vragen om forse investeringen. Investeringen die ons wel naar een beter, veiliger maar ook betrouwbaarder wegennet zullen leiden. Mobiliteit en wegennet beperken zich niet enkel tot de auto, maar ook tot de fiets. Fietspaden maken hier ook onderdeel van uit. Maar voorzitter, VVD heeft meer informatie nodig voordat wij ons kunnen uitspreken over het al dan niet financieren van fietspaden uit het BBG-budget. Wij wensen dan ook een overzicht van kosten inclusief en exclusief fietspaden zodat kan worden bepaald of het realistisch is de fietspaden uit het BBG budget te financieren. 

Tot zover voorzitter, dank

VVD-raadslid Bas Wienbelt legt wegens gezondheidsredenen het raadswerk neer. Hij heeft zijn ontslagbrief daarvoor aangeboden bij de voorzitter van de gemeenteraad, Liesbeth Spies.

In de gemeenteraad van november a.s. zal Bas Wienbelt na jaren trouwe dienst voor zowel de VVD alsook voor de inwoners van de gemeente Alphen aan den Rijn afscheid nemen van de gemeentelijke politiek. De afgelopen periode merkte Bas Wienbelt op dat de vereiste energie voor het raadswerk niet meer in voldoende mate aanwezig was door gezondheidsproblemen. 

Van marine officier tot gerespecteerd politicus

Bas Wienbelt volgde de KIM-opleiding tot marineofficier. Bas heeft een grote staat van dienst achter zijn naam staan. Naast studies bachelor energietechniek, bestuursrecht en werktuigbouwkunde heeft hij binnen de marine tientallenjaren wisselende taken uitgevoerd met als hoogste rang Kapitein ter Zee. In 2000 ging hij met functioneel leeftijdontslag.

Deze werkzaamheden en ervaringen hebben hem gevormd tot de persoon Bas Wienbelt zoals menigeen in de gemeenteraad en op straat hem kent: duidelijk, helder en vooral scherp. 

Voor zijn verhuizing naar Alphen aan den Rijn in 1992 was hij al actief in het bestuur van VVD Den Helder. Later ook voor het bestuur van VVD Alphen aan den Rijn. In 2001 werd hij door de Alphense VVD-fractie gevraagd wethouder te worden. Met passie en toewijding heeft Bas Wienbelt deze functie uitgevoerd. Zijn motto is; de inwoner staat centraal en is verantwoordelijk voor zijn eigen leven en de wereld om hem heen en natuurlijk, het huishoudboekje moet op orde zijn. Met deze leidraad heeft Wienbelt tot 2006 zijn werkzaamheden als wethouder uitgevoerd om vervolgens tot en met november van dit jaar,2020, raadslid namens de VVD te zijn. 

Passie

Het VVD-raadslidmaatschap vervulde hij met veel toewijding. Zijn passie voor financiën en zijn ruime kennis op grote dossiers op het gebied van Ruimtelijke Ordening en Duurzaamheid is reden geweest voor vele sterk inhoudelijke debatten waar Bas van kon genieten, maar soms de stuipen op het lijf joeg van collega-raadsleden én collegeleden. 

Ook in de rol als voorzitter van de auditcommissie heeft hij zijn stempel gedrukt op zaken die hij opgehelderd wilde hebben. Opnieuw, voor de inwoner die volgens hem recht heeft op een kristalhelder en transparante begroting van de gemeente. De kroon op het raadswerk is de rol als plaatsvervangend voorzitter van de gemeenteraad die hij sinds 2018 mag uitvoeren. Een eervolle bekroning van een lange carrière in de gemeentelijke politiek. 

Geroemd raadslid van de gemeenteraad

De VVD-fractie neemt afscheid van het raadslid van de gemeenteraad, die geroemd wordt door zijn omvangrijke dossierkennis en passie voor financiën. Wij zijn Bas Wienbelt meer dan erkentelijk voor alles wat hij binnen de VVD als fractielid en zijn werkzaamheden binnen de VVD-netwerken van Den Helder en Alphen aan den Rijn heeft betekend, maar ook voor zijn enorme inzet voor de inwoners van Alphen aan den Rijn in de rol als zowel raadslid als wethouder. 

Wij willen ook oproepen om meer te denken in termen van mogelijkheden. Wij verwachten van onze Alphense ondernemers dat zij innovatief en creatief zijn en zichzelf blijven uitdagen om ook in deze moeilijke tijd mogelijkheden te zien om hun bedrijfsvoering aan de gang te houden. Maar dat zijn niet alleen de ondernemers die zo creatief en innovatief moeten denken, ook de gemeente en ja ook wij als raad moeten mogelijkheden blijven zoeken om samen door deze tijd heen te komen. Zo denken wij aan het vele thuiswerken waardoor gemeentelijke panden niet of nauwelijks nog gebruikt gaan worden en dat kan leiden tot deelverhuur van onze gebouwen aan partners waar we veel mee samenwerken of aan de balies die efficiënter met afspraken kunnen werken. Maar ook is het heel belangrijk dat wij zorgen dat het makkelijker wordt voor de ondernemer om in deze buitengewoon moeilijke tijd het niet nog zwaarder te maken met allerlei regels voor onze samenleving. Als organisaties en winkeliers met creatieve ideeën komen die de basisregels volledig respecteren dienen we hier ruimhartig mee om te gaan zoals een terrasoverkapping voor de horeca op de plekken waar nu nog terras is of kerstmarkten in het centrum op geschikte plekken.  

Het vraagt ook om flexibiliteit voor onze organisatie die ook antwoorden moet kunnen geven op problemen die niet voorzien waren. 

Als we dan naar de voorliggende begroting kijken dan zien we een begroting waarin nog maar heel weinig ruimte zit om nieuwe maatregelen te nemen. Structurele exploitatieruimte noemen we dat met een mooi woord. Voor 2021 0,41 %, voor 2022 zelfs negatief. En wat dat betreft scoren we ook zeer laag in vergelijking met andere 100.000+ gemeenten. En dan nemen we nog niet mee dat voor een groot deel de incidentele uitgaven in het sociaal domein wel structureel blijken te zijn terwijl deze nu voor het vierde jaar op rij incidenteel voor 3,6 mln zijn meegenomen in de begroting.  Ben wat dat betreft benieuwd naar de beantwoording van het college van de door D66 ingediende motie. Het lijkt er erg op dat incidenteel geld nu al structureel wordt ingezet. Daarnaast wordt het steeds urgenter om ons eens goed te bezinnen of de jeugdproblematiek niet effectiever en efficiënter kan worden aangepakt.

En ook met het beschikbare incidentele geld gaat het niet goed. Al jarenlang hebben we hier de gewoonte om in de voorliggende begroting een flink tekort incidenteel uit de algemene reserve af te dekken, voor komend jaar zelfs 20 mln. De jaren daarna vallen dan mee maar zoals elk jaar zullen we voor 2022 weer een flink incidenteel tekort hebben en dat herhaald zich dan weer. Die cyclus moet doorbroken worden. De jaarlijkse storting uit het voormalige IRS  neemt af en verdwijnt geleidelijk.

Ook staan ons nog lastige afwegingen te wachten als het bijvoorbeeld om de exploitatie van de zwembaden en het speelruimteplan gaat, problemen die niet in deze begroting zijn opgelost.

We scoren erg goed qua solvabiliteit en schuldratio’s, maar flexibiliteit is nu echt een eerste behoefte.

Die moeten we zeker niet creëren door de woonlasten fors te verhogen. Afvalheffingen en rioolrechten zullen in de nabije toekomst flink stijgen. En om daar nog een verhoging van de OZB bovenop te doen zou wel heel bizar zijn en in de huidige omstandigheden waarin onze inwoners en bedrijven een helpende hand verwachten moeten we geen lasten verhogen. In deze begroting staat ook heel eerlijk dat de Alphense woonlasten voor meerpersoonshuishoudens ca 5 % boven het landelijk gemiddelde liggen. De gepubliceerde vergelijking met omliggende gemeenten waarin we ogenschijnlijk goed scoren geeft al gauw een verkeerd beeld door de onvergelijkbaarheid met deze gemeenten.

Als raad is het belangrijk om de financiën goed inzichtelijk te krijgen. Wat is er nodig tijdens corona. We moeten weten waar wij op sturen en welke keuzes wij nog kunnen maken. Voor ons als VVD fractie willen wij graag het huishoudboekje op orde is.  

Afrondend willen we richting college zeggen: blijf niet uitstellen, toon visie en bestuur!  Dan heb je ook wisselend gereedschap nodig om daarvoor in te zetten en regel je voldoende financiële ruimte!

Wat veel hoop geeft is dat de samenleving en de inwoners van onze gemeente laten zien dat ons Alphense hart ongenadig hard klopt en dat we het samen doen. Initiatieven die ontstonden in en door de samenleving om elkaar te helpen waren om trots op te zijn. En zo ook hier in dit huis, raad & college en niet te vergeten de ambtenaren, we zijn er samen voor gaan staan met onze partners in het veld om onze inwoners te ondersteunen en te laten zien dat in deze tijden er gerekend mag worden op een sterke overheid. De diverse nood en stimuleringsfondsen kwamen snel en goed tot stand.

Terugkijkend kan het niet anders dan dat we trots mogen zijn op de mensen die daarin zoveel hebben betekend en laten we dan onze burgemeester niet vergeten die onvermoeibaar doorging om het persoonlijk leed van de inwoners te horen en tegelijkertijd ook met stevigheid en rust alle noodverordeningen wist uit te voeren.

Maar laten we ook de risico’s benoemen want er is nog steeds reden tot zorg. De effecten zijn tot diep in onze begroting terug te vinden. Zo hebben wij dit jaar een beleidsarme versie van de kadernota gekregen waarin staat dat onze wethouder financiën ons een waarschuwing geeft want zo stelt hij in de kaderbrief; de rode draad in de recente prognoses van gezaghebbende instituten als de OESO, DNB en CBS is een krimp van de economie van tussen de 5 en 10 procent in 2020. Daarbij zullen we als economie ook de enorme bedragen die nu worden uitgetrokken voor de verschillende steunmaatregelen nog moeten terugverdienen. Het laat zich raden wat dit betekent voor onze gemeentefondsuitkering, die zich normaliter “trap-op-trap-af” met de omvang van de overheidsfinanciën ontwikkelt. Tegen een dergelijke onzekere achtergrond is het moeilijk financieel te plannen. Gelukkig heeft het Rijk aangegeven de komende 2 jaar de algemene uitkering te stabiliseren maar voor 2021 komen we nu 1,25 miljoen structureel tekort.

Met andere woorden; “laten we heel, heel voorzichtig zijn”. En dat is wat de VVD fractie betreft de enige juiste conclusie. Voorzichtig zijn en zorgen dat mensen niet verder in de problemen komen. De VVD kan heel duidelijk zijn over hoe wij daarvoor willen zorgen, laat mij dat toelichten. We doen 2 dingen; we proberen zoveel mogelijk banen te behouden door de economie te stimuleren en we gaan geen lasten verzwaren. 

Maar dan neemt deze coalitie een onnavolgbare afslag. Zij willen extra uitgeven maar liefst 3 ton structureel erbij voor een hobby project van Groen Links. Een cultuurimpuls en een poppodium in het Castellum. De coalitie is opnieuw gaan onderhandelen en heeft met elkaar de wensenlijst in een tijd van crises weten uit te breiden. En dan kondigt dit college tegelijkertijd een lastenverzwaring aan.  Dit college heeft de wens de OZB te laten stijgen. Dus samengevat komt dit over als een college dat ons waarschuwt voor de grote onzekerheden die op ons afkomen en dat oplost met het eigen wensenlijstje veilig te stellen en hiervoor de rekening neer legt bij de inwoners die het toch al heel zwaar hebben. Die zich toch al grote zorgen maken over hun toekomst. Bij ondernemers die in sommige gevallen aan de rand van faillissement staan, die zich van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat in het zweet werken om brood op de plank te krijgen, die er alles aan deden en doen om hun personeel te behouden en nu nog aankijken tegen uitgestelde belastingen. Kan de wethouder daar antwoord op geven; hoeveel ondernemers hebben uitstel gevraagd van hun belastingplicht? Maar ook een lastenverzwaring voor de mensen die net hun baan verloren zijn of die een opoffering hebben gedaan om hun werkgever te redden door 20 procent van hun salaris in te leveren. Die mensen zwaarder gaan belasten is onbestaanbaar.

En begrijp de VVD fractie niet verkeerd, er zitten veel ondernemers in onze partij en ook in onze fractie. Ook ik ben ondernemer. En ik heb vanwege de werksoort de afgelopen periode mogen doorwerken en dus heb ik mijn belastingen ook gewoon afgedragen. Het is nog nooit zó voelbaar geweest dat als ik afdraag dat de buurvrouw haar kinderen eten kan geven of mijn mede Alphenaar zijn huur kan betalen. Dat we deze samenleving met z’n allen overeind houden. En doordat we verantwoord met geld om zijn gegaan we ook zo’n crises aan kunnen. Maar een lastenverzwaring in tijden van crises is dan ook alleen verdedigbaar als het niet anders kan omdat er een dringende noodzaak is voor de hele samenleving. En dan kan de VVD fractie niet meegaan in een lastenverzwaring omdat de wensenlijst van deze coalitie groter is dan de begroting van Alphen aan den Rijn. Wij dienen daarom ook de motie van de PvdA mede in omdat de raad voor de begroting van 2021 in positie moet worden gebracht om de bezuinigingskeuzes die nodig zijn om een gezonde begroting te kunnen houden met elkaar vorm te geven.

En dan kom ik aan mijn laatste punt voorzitter. Waar de VVD fractie de wethouder voor wil complimenteren is het feit dat wij nog in de zwarte cijfers zitten. Veel gemeenten staan er een stuk slechter voor, het is krap, het is net aan positief met 1,29 miljoen maar de begroting is sluitend. Wij missen nog wel veel. In de afgelopen jaren hebben wij dit vaker bemerkt en iedere keer proberen wij de wethouder door een geintje met een seintje te vragen om nu eens alles op te nemen in de begroting. Ook dit jaar liet de VVD fractie zich bijna verleiden om toch zoiets te zeggen als het is bij deze begroting toch wel of we meedoen aan heel Holland bakt en we graag de beste taart willen maken maar niet weten of de ingrediënten die we hebben gekregen zoet of zuur zijn. Maar liever doen we dat niet en willen we de wethouder dringend vragen of deze een toezegging kan doen dat de grote posten zoals groot onderhoud en de structurele lasten van de jeugdzorg voor de bespreking van de begroting 2021 dat deze netjes zijn opgenomen, hetzij structureel hetzij incidenteel.

Wat mij brengt bij de toelichting op de door ons ingediende motie voorzitter wat tevens mijn afronding is. De tekorten lopen op zeker ook op de jeugdzorg. Het structureel tekort komen van geld wordt ook voor onze gemeente steeds nijpender. En ook wij hebben in navolging van andere gemeenten zoals Zoetermeer grote zorgen over de toekomst waarin de uitkering uit het gemeentefonds niet meer genoeg is. En daarom willen ook wij graag dat dit college tegen de minister zegt; “genoeg is genoeg”. Wij dienen daarom de motie in; omarm pleidooi voor structureel meer geld aan gemeenten, samen met PvdA, CU, Dorpen & wijken belangen, SGP, SP en D66 om het college de opdracht te geven om naar het Rijk te gaan met onze zorgen en ongenoegen en kenbaar te maken dat het rijk structureel de gemeenten financieel moet gaan helpen. Wij rekenen op een brede steun in deze raad.