De begroting klopt met kunst en vliegwerk. Voor ons ligt een begroting met weinig uitzicht. Beleidsarm noemen ze dat ook wel. De corona-crisis is ernstig en legt flink beslag op onze middelen. Dat zien we hierin niet terug. Maar de crisis biedt ook kansen. Het geeft inzicht in hoe veerkrachtig onze samenleving is en we kunnen ook nieuwe manieren van werken ontdekken. Daarvoor moeten we juist nu goed met onze inwoners en organisaties communiceren. En dan moeten we ook weten hoe we ervoor staan met onze corona financiën. Daarom dienen we ook mede met CU, D66 en PvdA een motie in, omdat inzicht in hoe wij ervoor staan is wat wij missen.
Wij willen ook oproepen om meer te denken in termen van mogelijkheden. Wij verwachten van onze Alphense ondernemers dat zij innovatief en creatief zijn en zichzelf blijven uitdagen om ook in deze moeilijke tijd mogelijkheden te zien om hun bedrijfsvoering aan de gang te houden. Maar dat zijn niet alleen de ondernemers die zo creatief en innovatief moeten denken, ook de gemeente en ja ook wij als raad moeten mogelijkheden blijven zoeken om samen door deze tijd heen te komen. Zo denken wij aan het vele thuiswerken waardoor gemeentelijke panden niet of nauwelijks nog gebruikt gaan worden en dat kan leiden tot deelverhuur van onze gebouwen aan partners waar we veel mee samenwerken of aan de balies die efficiënter met afspraken kunnen werken. Maar ook is het heel belangrijk dat wij zorgen dat het makkelijker wordt voor de ondernemer om in deze buitengewoon moeilijke tijd het niet nog zwaarder te maken met allerlei regels voor onze samenleving. Als organisaties en winkeliers met creatieve ideeën komen die de basisregels volledig respecteren dienen we hier ruimhartig mee om te gaan zoals een terrasoverkapping voor de horeca op de plekken waar nu nog terras is of kerstmarkten in het centrum op geschikte plekken.
Het vraagt ook om flexibiliteit voor onze organisatie die ook antwoorden moet kunnen geven op problemen die niet voorzien waren.
Als we dan naar de voorliggende begroting kijken dan zien we een begroting waarin nog maar heel weinig ruimte zit om nieuwe maatregelen te nemen. Structurele exploitatieruimte noemen we dat met een mooi woord. Voor 2021 0,41 %, voor 2022 zelfs negatief. En wat dat betreft scoren we ook zeer laag in vergelijking met andere 100.000+ gemeenten. En dan nemen we nog niet mee dat voor een groot deel de incidentele uitgaven in het sociaal domein wel structureel blijken te zijn terwijl deze nu voor het vierde jaar op rij incidenteel voor 3,6 mln zijn meegenomen in de begroting. Ben wat dat betreft benieuwd naar de beantwoording van het college van de door D66 ingediende motie. Het lijkt er erg op dat incidenteel geld nu al structureel wordt ingezet. Daarnaast wordt het steeds urgenter om ons eens goed te bezinnen of de jeugdproblematiek niet effectiever en efficiënter kan worden aangepakt.
En ook met het beschikbare incidentele geld gaat het niet goed. Al jarenlang hebben we hier de gewoonte om in de voorliggende begroting een flink tekort incidenteel uit de algemene reserve af te dekken, voor komend jaar zelfs 20 mln. De jaren daarna vallen dan mee maar zoals elk jaar zullen we voor 2022 weer een flink incidenteel tekort hebben en dat herhaald zich dan weer. Die cyclus moet doorbroken worden. De jaarlijkse storting uit het voormalige IRS neemt af en verdwijnt geleidelijk.
Ook staan ons nog lastige afwegingen te wachten als het bijvoorbeeld om de exploitatie van de zwembaden en het speelruimteplan gaat, problemen die niet in deze begroting zijn opgelost.
We scoren erg goed qua solvabiliteit en schuldratio’s, maar flexibiliteit is nu echt een eerste behoefte.
Die moeten we zeker niet creëren door de woonlasten fors te verhogen. Afvalheffingen en rioolrechten zullen in de nabije toekomst flink stijgen. En om daar nog een verhoging van de OZB bovenop te doen zou wel heel bizar zijn en in de huidige omstandigheden waarin onze inwoners en bedrijven een helpende hand verwachten moeten we geen lasten verhogen. In deze begroting staat ook heel eerlijk dat de Alphense woonlasten voor meerpersoonshuishoudens ca 5 % boven het landelijk gemiddelde liggen. De gepubliceerde vergelijking met omliggende gemeenten waarin we ogenschijnlijk goed scoren geeft al gauw een verkeerd beeld door de onvergelijkbaarheid met deze gemeenten.
Als raad is het belangrijk om de financiën goed inzichtelijk te krijgen. Wat is er nodig tijdens corona. We moeten weten waar wij op sturen en welke keuzes wij nog kunnen maken. Voor ons als VVD fractie willen wij graag het huishoudboekje op orde is.
Afrondend willen we richting college zeggen: blijf niet uitstellen, toon visie en bestuur! Dan heb je ook wisselend gereedschap nodig om daarvoor in te zetten en regel je voldoende financiële ruimte!